Bijdrage Strik Zuid-Limburgs beleidsplan Hand­having en Preventie Jeugd & Middelen 2025-2028 (Raad)

Inleiden motie:

Voorzitter,

Over de schadelijke gevolgen van middelengebruik voor onze eigen gezondheid is vrijwel iedereen inmiddels op de hoogte. Maar dat vissen en andere onderwaterdieren sterven wanneer sigaretten hun vijver vervuilen, dat lithiumbatterijen uit vapes spontaan ontbranden bij het restafval en zo gevaar opleveren voor mens EN milieu, en dat de productie van drugs en drugsafval zorgt voor verlies van biodiversiteit, ons oppervlaktewater en de luchtkwaliteit aantast en onze bodem vervuilt, dat is nog altijd minder bekend.

Daarom dienen we vandaag bij het beleidsplan Jeugd & Middelen een motie in om:

bewustwording over de schadelijke gevolgen van middelengebruik voor milieu, natuur en maatschappij zoals de impact van drugsafval, sigaretten en e-sigaretten op flora en fauna, oppervlaktewater, bodem en luchtkwaliteit, en het in stand houden van het criminele circuit en ontwrichting van de samenleving het  het expliciet mee te nemen binnen Pijler 1: Voorlichting en Educatie van het Maastrichtse uitvoeringsplan Preventie en Handhaving Jeugd & Middelen. 

Want voorzitter, gedrag wordt beïnvloed door de kennis waarover je beschikt, en tegelijkertijd kun je NIET acteren op informatie die je NIET hebt. Aldus ook het Trimbos-instituut, waarmee ik afgelopen week contact zocht, en dat deze motie dan ook als een waardevolle toevoeging op het voorliggend beleidsplan ziet.

Dankuwel.

1e termijn:

 Voorzitter,

Onze fractie werd de afgelopen week van het kastje naar de muur is gestuurd, waar we werden verteld via het raam naar buiten te moeten klimmen om vervolgens bij de voordeur aan te kloppen waar, helaas, niemand opendeed.

Eerlijkheid gebied ons te zeggen dat, we door alle tegenstrijdige adviezen over onze motie vandaag aanvankelijk een beetje een boze bijdrage had geschreven, want na een boel heen en weer gemail en gebel bleek onze motie gisteren toch ineens ontraden te worden, ondanks eerdere berichten dat deze wel positief werd geadviseerd.

Gelukkig werd vlak voor het begin van deze vergadering duidelijk dat er sprake was van een misverstand, en dat onze motie toch een positief advies mocht krijgen.

Maar, ondanks het positief advies, voorzitter, bekruipt ons het gevoel dat we als raad bij dit regionale beleidsplan enigszins buitenspel worden gezet. Het amenderen van een regionaal beleidsplan of bijhorend raadsvoorstel blijkt namelijk ontzettend ingewikkeld te zijn, en aanvankelijk zou het uitvoeringsplan ook al niet naar de raad komen. Dat roept bij onze fractie de vraag op, wanneer de raad als hoogste orgaan dan WEL aanpassingen kan doen of inspraak kan hebben op dit soort regionaal beleid. Graag een reflectie van de portefeuillehouder.

Voorzitter, dan naar de inhoud van het stuk en naar de ingediende moties en amendementen.

Want we missen in het plan nog een belangrijk, integraal stuk van de gehele puzzel. Namelijk gedragsverslaving. Middelengebruik onder jeugdigen, en dan in het bijzonder vapen en roken, gaat namelijk hand in hand met het gebruik van smartphones en social media. Maar hier lezen we in het beleidsplan niets over. En daarom hebben we nog de volgende vragen. Wordt in de uitvoering straks de link tussen smartphonevrij en nicotinevrij wel gelegd? En wordt er in Maastricht de koppeling gemaakt tussen de programma’s Opgroeien in een Kansrijke Omgeving en Helder op School en risicogedrag zoals overmatig gamen, smartphonegebruik, gokken en middelengebruik? Want ook het Trimbos-instituut geeft aan dat het goed zou zijn geweest om gedragsverslavingen in dit beleidsplan mee te nemen.

Voorzitter, ook wij zijn voorstander van het ophogen van de leeftijd van de beoogde beleidsdoelgroep, we dienen het amendement van de PvdA dan ook mee in. Het zijn immers juist ook studenten die in onze stad in aanraking komen met middelen zoals drugs en alcohol en bij wie dit kan leiden tot problematisch gebruik. Wel vragen we of de portefeuillehouder toe kan zeggen, met studentenorganisaties, de Universiteit en de Hogeschool in gesprek te gaan om tot een gedegen uitvoering van het preventieplan te komen die aansluit bij deze doelgroep die specifiek in Maastricht met het hoge aantal studenten, aandacht verdient.

Voorzitter, ook de Partij voor de Dieren is ontzettend geschrokken van de lage naleving van slechts 33,2%. We benoemden dit in de domeinvergadering ook al, maar juist vanwege deze slechte naleving, hadden wij het nuttig gevonden om verkooppunten mee te laten participeren in de totstandkoming van dit beleidsplan. We zullen daarom de motie van D66 steunen, met het verzoek aan de portefeuillehouder om bij het uitvoeren van deze motie – mits deze wordt aangenomen, in gesprek te gaan met de horeca, sportkantines en cafetaria en ook hun input mee te nemen.

Tot slot voorzitter, onze eigen motie. Hiervoor heb ik contact gehad met het Trimbos-instituut. Zij gaven aan, de motie om bewustwording over milieuschade mee te nemen in de voorlichting en educatie, een goede aanvulling op het beleid te vinden. Want, zo redeneren zij, over hoe meer argumenten je beschikt om niet te gebruiken, hoe beter. Door het argument van milieuschade mee te nemen in beleid kunnen we niet alleen voorkomen dat jongeren, met name jongvolwassenen, gaan gebruiken, maar creëren we ook bewustwording over de schadelijke gevolgen die middelengebruik heeft voor onze omgeving en de dieren en planten die zich daar begeven.

Dankuwel.