Bijdrage Begroting 2025

Voorzitter,

Ik kan deze keer mijn stokpaardje niet berijden. Het woordje ‘dier’ staat daadwerkelijk benoemd in deze programmabegroting. En dan niet alleen als onderdeel van ‘subsidieregeling’, maar als het volwaardige ‘dierenwelzijn’. Er is zelfs een alinea aan gewijd.

Daarmee komt er 88K structureel voor dierenwelzijn bij. Dat klinkt an sich goed. Toch valt dit in het niet bij minder diervriendelijke doeleinden waar belastinggeld naartoe gaat, zoals Jumping Indoor Maastricht. Het paardensportevenement ontvangt schoon aan de haak €60.000.

Maar, voorzitter, investeren in dierenwelzijn en tegelijkertijd de paardentopsport subsidiëren is een tegenstelling. Want dieren in de professionele ‘paardensport’ lijden.

Waar een mens ervoor kiest om topsport te beoefenen, heeft een paard geen keuze, maar wordt het tot extreme inspanningen gedwongen. Pijn is bij deze dwang een vast onderdeel van de paardentopsport. Door het gebruik van pijnlijke zwepen, sporen en een bit in de mond, voert de ruiter controle uit over het paard.

Het vele reizen van en naar wedstrijden veroorzaakt stress bij paarden, en daarnaast staan, terwijl paarden echte kuddedieren zijn, sportpaarden het grootste deel van hun leven, alleen op stal. En voorzitter, een paard dat sociaal geïsoleerd wordt en eenzaam is, lijdt.

Het welzijn van de paarden staat binnen de paardentopsport niet voorop, maar het winnen. Hierdoor sterven paarden vroegtijdig door overbelasting en blessures. En zoals afgelopen zomer pijnlijk duidelijk werd, bestaan er achter de schermen nog altijd veel misstanden in de paardentopsport, waar het welzijn van paarden ernstig onder lijdt.

In plaats van gelegenheid te geven aan het leed van paarden in de topsport, zien wij liever dat er meer geïnvesteerd wordt in dierenwelzijn.

Daarom dienen wij samen een amendement en een motie in. Het besluit van het amendement is simpel. Het bepaalt dat de 60.000 aan subsidie voor JIM in 2025 niet langer uitgekeerd wordt en de daarmee vrijgekomen middelen worden overgeheveld naar dierenwelzijnsbeleid, waarmee dat bedrag op 148.000 komt voor 2025. De motie vraagt erom Jumping Indoor Maastricht, ook in de toekomst niet meer te subsidiëren en ook in de toekomst hierdoor eventueel vrijgekomen middelen te investeren in dierenwelzijn.

En om nog verder over dierenwelzijn te spreken, hier dienden wij vorig jaar ook een motie over in. Uw college zei toe op de gemeentelijke kanalen aandacht te besteden aan wat Maastrichtenaren kunnen doen om de egelpopulatie in onze stad te helpen. Wij vragen ons een jaar later af wat hier de stand van zaken van is. Graag hadden wij hierover een reactie van de wethouder.

Dan het groenbeleid, klimaat en milieu. En dat brengt mij bij de start van deze coalitie, voorzitter. Onlangs heb ik het coalitieakkoord, de totstandkoming hiervan en het debat hieromtrent nog eens voor de geest gehaald. En dit alles afgezet heb tegen hetgeen er daadwerkelijk waargemaakt is. Een eigen soort van ‘mid term review’, zo u wil.

De informateurs gaven een duidelijke opdracht mee: ‘doe het anders’. En geef daarbij prioriteit aan het klimaat, het herstellen van het vertrouwen en met wisselende meerderheden. Tweeënhalf jaar later kun je je afvragen wat daarvan terechtgekomen is.

De wisselende meerderheden zijn maar mondjesmaat terug te zien. Het vertrouwen in de politiek is niet meet- of voelbaar toegenomen. Onzes inziens kunnen we daar wat aan doen middels een openbaar lobbyregister.

Dit blijkt wel uit onderzoek van Braun en Fraussen van de Universiteit Leiden. Zij stellen dat lobbyregisters, en ik citeer: ‘tot meer transparantie en inzicht kunnen leiden van burgers in de rol van belangenbehartigers bij besluitvorming. Dit kan een bijdrage leveren aan het herstel van het vertrouwen. In ieder geval leidt het tot een afgenomen overtuiging van corruptie in de politiek.’

Dat dit ook bij decentrale, lokale overheden ingesteld kan worden, toont men in Frankrijk wel aan. Ook in andere landen om ons heen, zoals in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, hanteert men lobbyregisters. Naast het toegenomen vertrouwen leidt dit tot meer transparantie, vergroot het de legitimiteit van besluitvorming en geeft het een beter inkijkje in de informatiepositie van bewindspersonen en het parlement.

Wij denken daarom dat Maastricht als meest internationale stad van Nederland gebaat is bij een openbaar lobbyregister. Het sluit ook goed aan bij de ambities van uw college om tot meer participatie, een groter vertrouwen in de politiek en meer transparantie in de interne werkwijze te komen. Bovendien past het bij de verplichting tot actieve openbaarmaking conform de Wet open overheid (art. 3.3 lid 1 sub d en e Woo).

Voorzitter, onze oproep wordt breed gedeeld. (Nagenoeg) de hele oppositie dient deze motie mee in. Van links tot rechts; van progressief tot behoudend. Een openbaar lobbyregister is daarmee een breed gedeelde wens van de oppositie.

In 2021 diende de PvdD in de Tweede Kamer al een motie samen met Volt in om een openbaar lobbyregister in te voeren voor bewindslieden en de ambtelijke top. De motie werd nagenoeg kamerbreed aangenomen. Met steun van de geestverwante fracties in dit huis zou de steun ook hier overweldigend zijn.

Die lijn willen wij in dit huis doortrekken, en het dictum sluit daar dan ook naadloos bij aan. Wij verzoeken uw college om te bezien hoe een openbaar lobbyregister ingevoerd kan worden voor het Maastrichtse gemeentebestuur, daaronder in ieder geval begrepen het college en de ambtelijke top. En over uitvoering hiervan te rapporteren aan de gemeenteraad vóór medio 2025.

En dan nog de klimaatambities, voorzitter. Zoals ik tweeënhalf jaar geleden al zei, ontbreekt elk spoor over het beperken van de opwarming van de aarde tot 1,5C conform het Urgenda-arrest en de akkoorden van Parijs en Glasgow. Dat laat zich in de praktijk ook aanzien.

De milieuzone is afgeschoten. De groene oase bij de Beyart wordt volgebouwd. Er komt een megastal vlakbij een Natura-2000-gebied, met alle stikstofdepositie van dien. En nog steeds worden er onnodig veel bomen gekapt. Gisteren nog gingen er 29, prachtige en gezonde bomen tegen de vlakte in Belfort.

Om de vergroening van Maastricht vorm te geven, dienden wij anderhalf jaar geleden een motie in. Deze verzocht om een procedure open te stellen voor bewoners om het planten van een boom in hun straat mogelijk te maken. De uitvoerbaarheid zou echter moeilijk zijn door leidingen en kabels in de grond.

Toch, voorzitter, blijft ons dit een goed idee lijken. Misschien dat dit niet in elke straat mogelijk is, maar wel in bepaalde straten en op bepaalde plekken waar nu weinig tot geen bomen staan. Wij zien het zo voor ons dat op die plekken onderzocht wordt of er mogelijk bomen geplant zouden kunnen worden, in verband met leidingen en kabels.

Wij zouden graag een toezegging daarop willen van de wethouder. Of dit onderzocht kan worden, en hoe dit teruggekoppeld wordt aan de raad om mogelijk toch tot die procedure te komen. We horen graag hoe de wethouder daarover denkt.

Over het klimaat gesproken, willen wij het ook graag nog hebben over Maastricht Aachen Airport.

In de Programmabegroting schrijft uw college dat er van 2023 tot en met 2025 sprake is van een geraamde bijdrage aan MAA. Hierdoor wordt jaarlijks tot en met 2025 €200.000 aan MAA betaald.

Onlangs vernam onze fractie dat het MAA (opnieuw) in zwaar weer verkeert, en dat de prognoses voor de businesscase zeer slecht zijn. Reden hiervoor zijn dat de eigen toekomstvoorspellingen te positief zijn geweest. Vrachtmaatschappijen vliegen minder vaak op Beek dan verwacht.

Wij hebben daarom de volgende vragen aan het college:

• Is uw college tevreden met de opbrengsten van de geïnvesteerde 2 miljoen in MAA, en kunt u dit motiveren?
• Is de lijnverbinding met een internationaal vliegveld tot stand gebracht?
• Welke prestaties verwacht u nog van MAA in 2025?
• En kan het resterende bedrag van twee ton voor 2025 niet beter ingezet worden voor maatschappelijk verantwoorde doelen gezien de sombere prognoses?

En dan tot slot voorzitter. Wij lazen vorige week in het nieuws dat het COC Limburg tijdens de aanstaande Vastelaovend met een eigen carnavalsgroep wil deelnemen aan de festiviteiten. Super positief nieuws, dachten wij, totdat we de reacties onder het nieuwsbericht van RTV Maastricht begonnen te lezen en het plaatsvervangende schaamrood al snel op onze kaken stond.

Het is voor ons de zoveelste blijk van schijnacceptatie in onze stad. Op papier lijkt de acceptatie van LHBTIQA+-personen misschien goed geregeld, in de realiteit blijken veel mensen er niets mee te maken willen hebben, en moet iedereen toch vooral ‘gewoon normaal’ doen. Voor roze is geen plek tussen het roed, geel en greun. En dat zijn dan nog de enigszins ‘netjes geformuleerde’ sentimenten die we tegenkwamen.

Dat er sprake is van schijnacceptatie blijkt ook uit de cijfers, want die liegen er niet om. Zo werd vorig jaar 23,5% bijna een kwart van alle non-binaire personen, het slachtoffer van geweldsdelicten. Dat is 4 keer vaker dan cis-gender personen, mensen waarvan het gender overeenkomt met het geboortegeslacht. En 60% van de personen die zich als non-binair identificeert voelt zich weleens onveilig, tegenover 44,2% van de Nederlandse vrouwen.

Het aantal geregistreerde incidenten van geweld en discriminatie tegen LHBTIQ+-personen stijgt nog altijd, en is helaas slechts het topje van de ijsberg, gezien maar 15% van een dergelijk incident aangifte doet.

Daarnaast heeft de gemeente vrijwel geen zicht op geweld en discriminatie tegen specifieke doelgroepen uit de LHBTIQ+-gemeenschap, zo blijkt uit beantwoording van vragen die wij eerder dit jaar stelden. En ook is het effect van het huidige Maastrichtse LHBTIQ+-beleid lastig te kwantificeren.

Onderaan de streep vragen wij ons af, of we niet meer moeten doen om geweld en discriminatie tegen LHBTIQ+-personen in Maastricht in kaart te brengen, en veel meer moeten investeren in best practices die die emancipatie en acceptatie van LHBTIQ+-personen bevorderen. Is €20.000 per jaar wel genoeg? Graag een reactie van uw college.

Voorzitter, ik rond af. Wij zouden vandaag een motie indienen over een gezonde en duurzame voedselomgeving, maar deze houden wij voorlopig aan.

Dankuwel.