Bijdrage Vaessen motie Bestrij­dings­mid­delen in gevoelige gebieden

Voorzitter,

deze motie volgt op de hartenkreet van Initiatiefgroep Gezond Wonen. De bewoners daar maken zich zorgen over het overmatig gebruik van bestrijdingsmiddelen in de buurt van woningen en scholen. En de gevolgen daarvan op hun gezondheid, die van schoolkinderen, de natuur en het drinkwater.

Dit gevoel leeft niet alleen bij bewoners van Vroendaal, maar op meer plekken in de stad. Meerdere inwoners maken zich zorgen om het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Want ook al zijn de middelen wettelijk toegestaan, dat wil niet zeggen dat ze ook zonder gevolgen zijn voor mens en dier.

Dit blijkt wel uit wetenschappelijk onderzoek. Er is genoeg bekend over de link tussen de blootstelling tussen bestrijdingsmiddelen en verschillende ziektes bij mensen. Maar ook leidt het tot vergiftiging van andere zoogdieren en duiven, die zich voeden met akkerkruiden en gewassen. Als bijv. haviken deze dieren eten, wordt de gifstof doorgegeven. Dit beïnvloedt dus het hele ecosysteem.

Toch heeft gif niet alleen directe gevolgen voor niet-menselijke dieren. Zo is in Frankrijk de ziekte van Parkinson erkend als beroepsziekte van de wijnbouw. Een neuroloog raadt zelfs aan om enkel biologische wijn te drinken.

Daarnaast is in Frankrijk ophef ontstaan over de dood van de 11-jarige Emmy. Zij leed aan leukemie, veroorzaakt doordat haar moeder bloemist was en daardoor veelvuldig in aanraking kwam met landbouwgif. De schadevergoeding viel in het niet bij het leed van de nabestaanden en de maatschappelijke impact.

In Nederland heeft onlangs de rechtbank Limburg bepaald dat gif voor de lelieteelt niet zomaar gebruikt mag worden vanwege de gezondheidseffecten op omwonenden. Niet voor niets maakt inbreuk op grondrechten. Het maakt bovendien in inbreuk op hun leven, vrijheden en eigendommen.

Voorzitter, in onze optiek nemen we dan ook maatregelen. De sociale grondrechten die ons stelsel kent, biedt daar handvatten voor. Daaruit blijkt immers dat het onze plicht is om te zorgen voor een gezond leefmilieu.

Een verbod op deze middelen kan de gemeente bijvoorbeeld enkel instellen op eigen gronden. Of dit in contracten overeenkomen. Ook kunnen we overheid het gesprek daarover aangaan. Zeker als we het hebben over participatie en over de wijken ingaan.

We kunnen ook maatregelen treffen om de volksgezondheid te verbeteren. En daar kunnen we invulling aan geven.

Een goed voorbeeld hiervan is het gebruik van Beaumix. Ook deze stof is wettelijk gezien gewoon te gebruiken. Maar ook hier kleven risico’s aan voor mens, dier en natuur.

Juist daarom heeft uw college aangegeven Beaumix niet te zullen gebruiken of toe te staan. In de contracten op het wegbeheer zal dit verboden worden. En dat verdient een compliment van deze plek.

Voorzitter, deze keuze vloeit voort uit het voorzorgsprincipe. Dit beginsel lezen wij ook terug in het coalitieprogramma. Immers, het college heeft de ambitie om de kennis op het gebied van gezondheid te vergroten. En om daarnaast een gezonde leefomgeving te creëren.

Wat ons betreft is dit juist van belang bij gevoelige plekken, zoals waterwingebieden, scholen en woonwijken. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen botst hier met het verbeteren van het leefmilieu en de volksgezondheid. In onze optiek trekken we de lijn over Beaumix ook qua bestrijdingsmiddelen door.

Voorzitter, het dictum is daarom simpel. De motie verzoekt om in contact te treden met bewoners, landbouwers, de provincie en het waterschap. In de omgevingsvisie van de gemeente Maastricht regels op te nemen voor het bevorderen van ecologische landbouw in gevoelige gebieden zoals waterwingebieden, woonwijken en scholen. En hierover een terugkoppeling te geven aan de raad vóór medio 2025.

Dank u wel.